ΣΥΧΝΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

Η σπιρομέτρηση είναι μια απλή, ανώδυνη και αναίμακτη για τον ασθενή εργαστηριακή εξέταση, που σκοπό έχει να εκτιμήσει την αναπνευστική λειτουργία κατά την πλήρη αναπνοή. Ο ασθενής εκπνέει βίαια, ταχέως και παρατεταμένα μέσα από ένα επιστόμιο μιας συσκευής που ονομάζεται σπιρόμετρο. Καταγράφονται όγκοι και ροές του αναπνευστικού συστήματος σε συνάρτηση με το χρόνο.

Η παλμική οξυμετρία είναι μία εξέταση η οποία χρησιμοποιείται για να εκτιμήσει τον κορεσμό σε οξυγόνο στο αίμα. Πρόκειται για μια σύντομη, απλή και ανώδυνη διαδικασία. Το αποτέλεσμά της χρησιμοποιείται σαν γενικός δείκτης της μεταφοράς του οξυγόνου στους περιφερικούς ιστούς, όπως για παράδειγμα το δάχτυλο του χεριού, ο λοβός του αυτιού ή η μύτη, θέσεις όπου μπορεί να γίνει η μέτρηση.

Η κορτιζόνη σε εισπνεόμενη μορφή είναι αρκετά ασφαλές φάρμακο για τους περισσότερους ασθενείς με αναπνευστικά νοσήματα. Οι συχνότερες παρενέργειες που μπορείς να εμφανίσεις είναι τοπικές από το στόμα και το φάρυγγά σου (π.χ. βραχνάδα στη φωνή ή μυκητιασική στοματίτιδα) και μπορείς να τις αποφύγεις με τη σωστή τεχνική λήψης των φαρμάκων και το καλό ξέπλυμα του στόματος και του φάρυγγα σας, με νερό. Τα εισπνεόμενα κορτικοστεροειδή αποτελούν τη βάση της θεραπείας του άσθματος και της ΧΑΠ σήμερα, καθώς είναι τα πιο αποτελεσματικά φάρμακα που έχουμε στη διάθεσή μας, δρουν απευθείας στο όργανο – στόχο και δεν παρουσιάζουν συστηματικές παρενέργειες. Γι’ αυτό το λόγο ο Πνευμονολόγος δεν ζητά και ειδική δίαιτα από τους ασθενείς γιατί η σχεδόν όλη η ποσότητα που κορτιζόνης που εισπνέουμε ενεργεί άμεσα στο κατώτερο αναπνευστικό σύστημα.

Πρόκειται για μία μακροχρόνια φλεγμονή των αεραγωγών του αναπνευστικού συστήματος. Η φλεγμονή αυτή προκαλεί διόγκωση της εσωτερικής μεμβράνης των αεραγωγών, σύσπαση των μυών γύρω από τους αεραγωγούς και παραγωγή περισσότερης βλέννας. Τα φαινόμενα αυτά προκαλούν στένωση των αεραγωγών, με αποτέλεσμα το σφύριγμα ή το βήχα, τα πτύελα, τον πόνο ή και την δυσκολία στην αναπνοή.
Αιτίες: Κανείς δε γνωρίζει τι ακριβώς προκαλεί το άσθμα. Ωστόσο, είναι γνωστό ότι είναι συχνότερο, σε άτομα με οικογενειακό ιστορικό άσθματος ή αλλεργιών.
Κλινική εικόνα: Τα συμπτώματα μπορεί να γίνουν οξύτερα , ιδίως το σφίξιμο στο στήθος, φθάνοντας μέχρι και την κυάνωση ( μωβ χρώμα της επιδερμίδας) στην ασθματική κρίση (που είναι η ξαφνική κι ανυποχώρητη επιδείνωση των συμπτωμάτων και σημείων)

Στον όρο Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (Χ.Α.Π.) ανήκουν η χρόνια βρογχίτιδα και το εμφύσημα, με κύριο χαρακτηριστικό τη στένωση των βρόγχων, που επιφέρει δύσπνοια ιδίως κατά την εκπνοή αέρα. Αυτή η δυσκολία μπορεί να οδηγήσει σε παγίδευση αέρα μέσα στο θώρακα στο τέλος της εκπνοής, σε δυσκολία και στην εισπνοή (δύσπνοια) και στο αίσθημα της εύκολης κόπωσης. Έχει διαφορετική αιτιολογία από το άσθμα αφού προκαλείται κυρίως από το κάπνισμα, τις λοιμώξεις, αλλά και τη ρύπανση του περιβάλλοντος αέρα. Κατά τα υπόλοιπα μοιάζει με το άσθμα αφού ο άρρωστος πάλι θα παραπονείται για βήχα, χουρχουρητό και σφίξιμο στο στήθος εκτός από τη δύσπνοια.

Είναι λοιμώδες μεταδοτικό νόσημα που προκαλείται από μικρόβιο που ονομάζεται μυκοβακτηρίδιο της φυματίωσης. Προσβάλλει συνήθως τους πνεύμονες αλλά και άλλα όργανα του σώματος όπως οστά, νεφρούς, λάρυγγα, εγκέφαλο(μήνιγγες), λεμφαδένες κ.ά.

Η φυματίωση μεταδίδεται από το ένα άτομο στο άλλο με εισπνοή σταγονιδίων που αποβάλλονται από πάσχοντα άτομα με τον βήχα, την έντονη ομιλία ,το φτάρνισμα και το γέλιο. Μόνο άτομα που νοσούν από πνευμονική ή λαρυγγική φυματίωση μεταδίδουν τη νόσο. 

Τα γενικά συμπτώματα περιλαμβάνουν έντονη αδυναμία, καταβολή, απώλεια βάρους, πυρετό ή δεκατική πυρετική κίνηση και νυκτερινούς ιδρώτες. Σε εντόπιση της νόσου στους πνεύμονες τα επιπλέον συμπτώματα είναι βήχας που διαρκεί περισσότερο από 15 μέρες , πόνος στο θώρακα και αιμόπτυση.

Άτομα με νοσήματα του αναπνευστικού όπως για παράδειγμα πάσχοντες από Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια , πνευμονική ίνωση, κυστική ίνωση κ.ά. μπορεί να παρουσιάζουν χαμηλά επίπεδα Ο2 στο αίμα και μπορεί να χρειάζονται επιπλέον οξυγόνο προκειμένου να επανέλθει αυτό στα φυσιολογικά επίπεδα μέσα στον οργανισμό.
Η επιπλέον χορήγηση Ο2 προστατεύει τους ασθενείς από τις βλαβερές συνέπειες της υποξυγοναιμίας (έλλειψης Ο2) , τους βοηθά να λειτουργήσουν καλύτερα και τους επιτρέπει να παραμένουν ενεργητικοί.

Το Ο₂ αποτελεί βασικό (απαραίτητο) συστατικό για όλους τους ανθρώπους. 
Ο αέρας  που αναπνέουμε περιέχει 21% οξυγόνο. Αυτή  η ποσότητα είναι αρκετή για άτομα με φυσιολογική πνευμονική λειτουργία αλλά και για πολλούς με αναπνευστικά νοσήματα. Παρόλα αυτά, αρκετοί ασθενείς δεν μπορούν να λάβουν την απαραίτητη ποσότητα Ο₂ μέσω της φυσιολογικής αναπνοής και έτσι χρειάζεται να λάβουν επιπλέον Ο₂ για να διατηρήσουν φυσιολογική την αναπνευστική τους λειτουργία.

Ο Πνευμονολόγος σας μπορεί να καταλάβει αν χρειάζεστε επιπλέον Ο2 μέσω μιας εξέτασης που ονομάζεται αέρια αρτηριακού αίματος, μετά από λήψη αίματος από μια αρτηρία του σώματος. Ο Πνευμονολόγος σας επίσης μπορεί να μετρήσει κορεσμού του αίματος σε Ο2 μέσω μιας μικρής συσκευής η οποία ονομάζεται παλμικό οξύμετρο και το οποίο εφαρμόζεται, χωρίς πόνο σε κάποιο δάχτυλο σας. Με αυτή τη συσκευή, τα επίπεδα του Ο2 μπορεί να ελεγχθούν για μεγάλη χρονική περίοδο π.χ. στη διάρκεια του ύπνου ή της άσκησης. Ο γενικός θεραπευτικός στόχος είναι η διατήρηση του επιπέδου κορεσμού >88%.

Το Ο2 είναι φάρμακο και ως εκ τούτου είναι απαραίτητο να συνταγογραφηθεί από Πνευμονολόγο.
Από τη στιγμή που θα αποφασισθεί η αναγκαιότητα χορήγησης Ο2 ο θεράπων ιατρός είναι αυτός που αποφασίζει τον τρόπο χορήγησης και την παρεχόμενη ποσότητα. Μπορεί να χρειαστεί διαφορετική ποσότητα Ο2 ανάλογα με τη δραστηριότητα για την οποία χορηγείται. Είναι πολύ σημαντικό να τηρούνται ακριβώς οι οδηγίες του θεράποντος ιατρού. Χρησιμοποιώντας λιγότερες ώρες από αυτές που έχει συστηθεί μπορεί να προκληθούν βλάβες στον εγκέφαλο και την καρδιά , να οδηγηθούμε σε κόπωση , απώλεια μνήμης ή και καρδιακές ανωμαλίες. Η επιπλέον πρόσληψη Ο2 μπορεί να προκαλέσει επίσης διάφορα προβλήματα κυρίως στους πνεύμονες.

Στη διάρκεια του ύπνου , οι άνθρωποι μειώνουν το ρυθμό της αναπνοής τους. Άτομα με μειωμένο επίπεδο Ο2 στο αίμα όταν βρίσκονται σε εγρήγορση, έχουν ακόμη περισσότερο μειωμένο Ο2 όταν κοιμούνται. Σε μερικές περιπτώσεις ασθενείς οι οποίοι δεν χρειάζονται Ο2 όταν είναι ξύπνιοι, μπορεί να χρειαστούν επιπλέον Ο2 στη διάρκεια του ύπνου. Ο Πνευμονολόγος είναι αυτός που θα αποφασίσει αν και πόσο Ο2 χρειάζεται ένας ασθενής.

Στη διάρκεια της φυσικής δραστηριότητας οι άνθρωποι χρησιμοποιούν περισσότερη ενέργεια και επομένως έχουν μεγαλύτερη ανάγκη Ο2. Για να βρει ο θεράπων πόσο Ο2 χρειάζεται στη διάρκεια της άσκησης ένα άτομο θα πρέπει να διενεργήσει εξέταση στη διάρκεια της δραστηριότητας μέσω μέτρησης κορεσμού της αιμοσφαιρίνης ( με το παλμικό οξύμετρο). Τα μικρά παιδιά και οι έφηβοι θα παρακολουθηθούν στη διάρκεια των αθλητικών τους δραστηριοτήτων.

Σε μερικές περιπτώσεις χρειάζεται η χορήγηση Ο2 μόνο όταν βρισκόμαστε σε δραστηριότητα ή όταν κοιμόμαστε. Στις περισσότερες περιπτώσεις πρέπει να χρησιμοποιείται όσο γίνεται περισσότερες ώρες το 24ωρο (περίπου 18ώρες/24ωρο). Υπενθυμίζεται ότι τα ανωτέρω θα γίνονται μόνο μετά από σύσταση του Πνευμονολόγου.

Οι περισσότεροι ασθενείς που χρειάζονται επιπλέον Ο₂ για να αντιμετωπίσουν τις παθήσεις τους χρειάζεται να χρησιμοποιούν για πάντα Ο₂. Άλλοι μπορεί να χρειάζονται μόνο στη διάρκεια κάποιων παροξύνσεων της νόσου τους εξ αιτίας λοιμώξεων αλλά θα καταφέρουν να το μειώσουν ή και να το διακόψουν αμέσως μόλις υποχωρήσουν τα συμπτώματα. Ποτέ όμως δεν πρέπει να μειώνεται ή να διακόπτεται η χορήγηση Ο₂ από τον ίδιο τον ασθενή χωρίς προηγουμένως να έχει ενημερωθεί ο Πνευμονολόγος σας.

Λιγότερο ή περισσότερο Ο2 από το κανονικό αποτελεί πρόβλημα. Αν υπάρχουν συμπτώματα όπως υπνηλία, πρωινοί πονοκέφαλοι, κόπωση, δυσχέρεια στην αναπνοή πρέπει να συμβουλευθείτε άμεσα τον γιατρό σας.

Δεν καπνίζουμε ποτέ όταν χρησιμοποιείται σε κοντινή απόσταση συσκευή Ο2.
Κρατάμε τη συσκευή Ο2 τουλάχιστον σε απόσταση 2 μέτρων από πηγή φωτιάς.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε: το Ο2 είναι ασφαλές και θεραπευτικό μέσο όταν λαμβάνεται σύμφωνα με τις οδηγίες του θεράποντος ιατρού.

Μπορεί να συνδυαστεί η καθημερινότητα με τη λήψη Ο2. Παρόλα αυτά το ταξίδι με την παράλληλη χρήση Ο2 απαιτεί πολύ καλό σχεδιασμό πριν την πραγματοποίησή του. Πρέπει να προηγηθεί έλεγχος της πολιτικής της αεροπορικής εταιρείας σχετικά με το ταξίδι ατόμων υπό οξυγονοθεραπεία. Πρέπει να υπάρχει απόλυτη βεβαιότητα επάρκειας Ο2 για τις πιθανότητες καθυστερήσεων ή/και επειγουσών καταστάσεων. Πρέπει να υπάρχει αντίγραφο της φαρμακευτικής αγωγής (και της χορηγούμενης οξυγονοθεραπείας) από τον θεράποντα ιατρό. Τέλος, πρέπει να υπάρχει πλήρης κατάλογος όλων των εμπλεκομένων στην οξυγονοθεραπεία (θεράποντος ιατρού, εταιρείας παροχής Ο2, κατάλογος ιατρών και νοσοκομείων της περιοχής προορισμού).

1. Αποφάσισε την ημέρα που θα σταματήσεις το κάπνισμα.
2. Κανόνισε μία επίσκεψη σε Πνευμονολόγο πριν από την ημέρα αυτή.
3. Συζήτησε μαζί του την απόφασή σου αυτή.

Πολλοί καπνιστές παίρνουν κιλά όταν διακόπτουν το κάπνισμα αλλά αυτή η αύξηση του βάρους φτάνει συνήθως μέχρι τα 10 κιλά.
Με υγιεινή διατροφή, άσκηση και μείωση των θερμίδων που προσλαμβάνονται μπορεί να ξεπεραστεί το πρόβλημα.
Μην αφήσετε το ενδεχόμενο της αύξησης του σωματικού βάρους να σας αποπροσανατολίσει από τον βασικό σας στόχο που είναι η διακοπή του καπνίσματος.
Η τάση για αύξηση βάρους και η μεγαλύτερη εναπόθεση λίπους μετά τη διακοπή του καπνίσματος, φαίνεται να οφείλεται στο γεγονός ότι η νικοτίνη, όπως και η καφεΐνη έχουν την ιδιότητα να αυξάνουν ελαφρώς το ρυθμό του μεταβολισμού. Το κάπνισμα και η νικοτίνη πιθανόν να έχουν και άλλες φυσιολογικές επιδράσεις στους μηχανισμούς αίσθησης και συμπεριφοράς, που με τη σειρά τους επηρεάζουν την πρόσληψη τροφής και την επιθυμία για φαγητό. Οι μηχανισμοί αυτοί δεν έχουν αναγνωριστεί ακόμα, αλλά το 70% της αύξησης του σωματικού βάρους φαίνεται να οφείλεται στην αυξημένη πρόσληψη ενέργειας (θερμίδων).

Ανακοινώνεις την απόφασή σου και τους ζητάς να σε βοηθήσουν στην προσπάθειά σου αποφεύγοντας να καπνίζουν ή να αφήνουν τσιγάρα στο περιβάλλον σου.

1. Κάνε ένα περίπατο.
2. Μίλησε με κάποιον.
3. Πιες νερό.
4. Ασχολήσου με κάτι.
5. Μείωσε το άγχος σου κάνοντας ένα ζεστό μπάνιο.
6. Διάβασε ένα βιβλίο.
7. Άρχισε  κάποια μορφή γυμναστικής, η οποία κατά προτίμηση να ξεπερνάει τις 2 ώρες την εβδομάδα.
8. Κράτησε  ακριβείς σημειώσεις για το τι τρως  τις τελευταίες πέντε ημέρες πριν διακόψεις το κάπνισμα. 
9. Κράτησε  ανάλογες σημειώσεις μετά τη διακοπή του καπνίσματος. Σύγκρινε το τι τρως τώρα, ποιες ώρες τρως και τι διαφορετικό τρως. 
10. Κράτησε  χαρακτήρα στις δύσκολες στιγμές που σου λείπει το τσιγάρο και έχε πάντα κάτι με χαμηλά λιπαρά, για <<τσιμπολόγημα>> όπως φρούτα. Οι τσίχλες μπορεί να βοηθήσουν πολύ την κατάσταση.  

Θα ήταν σκόπιμο να απέχει κανείς από τα οινοπνευματώδη ποτά για ένα τρίμηνο τουλάχιστον από τη διακοπή του καπνίσματος γιατί το ποτό μειώνει τις πιθανότητες επιτυχίας της προσπάθειας.
Αντίθετα βοηθάει πολύ το άφθονο νερό και άλλα μη αλκοολούχα ποτά.

Να θυμάστε ότι πολλοί άνθρωποι έκαναν δύο ή και τρεις προσπάθειες πριν τα καταφέρουν.
Σκεφθείτε ποιοι ήταν οι λόγοι των προηγούμενων αποτυχημένων προσπαθειών σας.

Στον καπνό των τσιγάρων υπάρχουν περισσότερες από 4.000 χημικές ουσίες είτε ως αέρια είτε ως μικροσκοπικά σωματίδια. Εκτός από τη νικοτίνη, η οποία είναι ένα ιδιαίτερα ισχυρό δηλητήριο, οι συνέπειες στην υγεία οφείλονται στις 2.500 τοξικές ουσίες που περιέχονται στα φύλλα καπνού και στις περίπου 4.000 ουσίες που παράγονται κατά την καύση τους. Ανάμεσα στις χημικές ουσίες που υπάρχουν σε μορφή σωματιδίων, ξεχωρίζουν οι εξής:
Νικοτίνη: Είναι το συστατικό που προκαλεί εθισμό. Η νικοτίνη είναι φάρμακο που διεγείρει την απελευθέρωση, σε μεγάλες ποσότητες, διαφόρων ουσιών που φυσιολογικά υπάρχουν στον οργανισμό και οι οποίες δρουν στο κεντρικό νευρικό σύστημα και άμεσα, στην καρδιά, αυξάνοντας τους παλμούς της καρδιάς και την αρτηριακή πίεση. Η νικοτίνη, σε μεγάλες ποσότητες, είναι εξαιρετικά τοξική.
Πίσσα: Είναι καφέ και μοιάζει με σιρόπι. Η πίσσα είναι μία καρκινογόνος ουσία που εναποτίθεται στους πνεύμονες και στο αναπνευστικό σύστημα και απορροφάτε σταδιακά. Η πίσσα είναι παρασκεύασμα πολλών διαφορετικών χημικών ουσιών, συμπεριλαμβανομένης της φορμαλδεΰδης, του αρσενικού, του κυανιδίου και του βενζολίου.
Στα αέρια περιλαμβάνονται:
Μονοξείδιο του άνθρακα: Αυτό δεσμεύεται στην αιμοσφαιρίνη των ερυθρών αιμοσφαιρίων ευκολότερα από το οξυγόνο, μειώνοντας τα επίπεδα οξυγόνου, πράγμα που είναι ιδιαίτερα επικίνδυνο για όσους υποφέρουν από χρόνιες πνευμονικές / καρδιακές παθήσεις.

Όχι ακριβώς το ίδιο αλλά πάλι κινδυνεύει σαν παθητικός καπνιστής του ίδιου του του εαυτού και τοπικά περισσότερο. Όποτε ο καπνός αγγίζει ζωντανά κύτταρα, προκαλεί βλάβη. Οι καπνιστές πίπας και πούρου που συνήθως δεν εισπνέουν τον καπνό, είναι και αυτοί σε αυξημένο κίνδυνο καρκίνου (ιδιαιτέρως του ανώτερου αναπνευστικού, του στόματος, της γλώσσας και των χειλιών), χωρίς να μειώνουν τον κίνδυνο από την καρδιά.

Το ηλεκτρονικό τσιγάρο έχει την εικόνα, την αίσθηση την γεύση και το μέγεθος του παραδοσιακού τσιγάρου. Αποτελείται από ένα αναλώσιμο φίλτρο (cartridge) που περιέχει υγρό το οποίο αποτελείται κυρίως από προπυλενογλυκόλη, μια ουσία που χρησιμοποιείται και στα τρόφιμα.
Εισπνέοντας, ένας μικροεπεξεργαστής διοχετεύει σταγονίδια υγρού στον μηχανισμό που παράγει καπνό (ή καλύτερα, ατμό) στον οποίο όμως δεν περιέχονται τα υπόλοιπα βλαβερά συστατικά (νικοτίνη, πίσσα, μονοξείδιο του άνθρακα, κ.λπ.) που περιέχουν τα συμβατικά τσιγάρα.
Για την ώρα δεν υπάρχουν επιστημονικά στοιχεία που να τεκμηριώνουν την ασφάλειά του και επομένως δεν μπορεί να προταθεί από τους γιατρούς ως μέθοδος διακοπής του καπνίσματος. Πρόκειται για μη ελεγμένο επιστημονικά προϊόν, ενώ υπάρχουν επιστημονικές έρευνες που δείχνουν ότι τα προϊόντα που περιέχει ενέχουν κινδύνους για την υγεία των καπνιστών.

Με αφορμή την έναρξη της περιόδου κατά την οποία κορυφώνονται τα κρούσματα γρίπης, το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων υπενθυμίζει τη σημασία του αντιγριπικού εμβολιασμού, ιδιαίτερα για τις ευπαθείς ομάδες. Το εμβόλιο, τονίζει το ΚΕΕΛΠΝΟ, μπορεί να αποτρέψει τη μετάδοση γρίπης ή να περιορίσει τα συμπτώματα και τις επιπλοκές σε περίπτωση ασθενείας.
Ο αντιγριπικός εμβολιασμός συστήνεται, όπως κάθε χρόνο, από τον Οκτώβριο έως και Νοέμβριο, ώστε να μεσολαβεί ικανός χρόνος μέχρι την έναρξη της αύξησης της δραστηριότητας της γρίπης, που συνήθως στη χώρα μας παρατηρείται γύρω στον Ιανουάριο. Σε περίπτωση που το αντιγριπικό εμβόλιο δε γίνει κατά την περίοδο αυτή, μπορεί να γίνει καθ ́όλο το διάστημα που υπάρχουν κρούσματα γρίπης στην κοινότητα, αν και θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη ότι απαιτούνται τουλάχιστον δύο εβδομάδες από τη στιγμή του εμβολιασμού για την παραγωγή αντισωμάτων και αποτελεσματικότερη προστασία κατά της γρίπης. Το ΚΕΕΛΠΝΟ τονίζει τη μεγάλη σημασία του αντιγριπικού εμβολιασμού στις ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού, άτομα με χρόνια νοσήματα αναπνευστικού, καρδιαγγειακού, νεφρών και ήπατος, άτομα σε ανοσοκαταστολή, άτομα με νευρολογικά νοσήματα, μεταμοσχευμένοι, έγκυες γυναίκες.
Εκτός του αντιγριπικού εμβολιασμού συστήνεται, τα εμβόλια έναντι του πνευμονιόκοκκου. Καπνιστές και χρόνιοι πάσχοντες πρέπει να οπωσδήποτε καλυφθούν. Σε κάθε περίπτωση εμβολιασμού πρέπει να προηγηθεί κλινική ιατρική εξέταση.
Το αντιπνευμονιοκοκκικό εμβόλιο δρα με τον ίδιο μηχανισμό όπως το αντιγριπικό, μειώνοντας κατά πολύ τη συχνότητα, τη βαρύτητα και τις επιπλοκές της πνευμονιοκοκκικής πνευμονίας.
Ο πνευμονιόκοκκος μπορεί να προκαλέσει στον οργανισμό σοβαρές λοιμώξεις όπως πνευμονία, ωτίτιδα, παραρρινοκολπίτιδα, μικροβιαιμία, ακόμα και μηνιγγίτιδα. Προσβάλλει μικρά παιδιά, αλλά και ενήλικες μεγαλύτερης ηλικίας.
Η μετάδοση του γίνεται μέσω μολυσμένων σταγονιδίων. Μπορεί να είναι παρών στο φάρυγγα και τη μύτη πολλών ανθρώπων, χωρίς να προκαλούνται συμπτώματα, οπότε οι άνθρωποι αυτοί είναι φορείς της νόσου.

Το αντιπνευμονιοκοκκικό εμβόλιο συνιστάται:
Το 23-δύναμο, σε άτομα άνω των 2 ετών με χρόνια υποκείμενα νοσήματα (ως αναφέρονται παρακάτω) και ιδίως σε ανοσοκατασταλμένα άτομα καθώς και σε υγιή άτομα άνω των 65 ετών.
Το 13-δύναμο, σε βρέφη και νήπια από 1 ½ μηνός έως 5 ετών και σε άτομα άνω των 50 χρόνων,
επαναλαμβάνεται κάθε 5 χρόνια,
ενώ το 13-δύναμο γίνεται σε μία εφάπαξ δόση.
Η μόνη αντένδειξη του εμβολιασμού είναι η εγκυμοσύνη.

Για μύθους και ανακρίβειες που κυκλοφορούν «από στόμα σε στόμα» για την ασφάλεια των εμβολίων, κάνει λόγο ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) με αφορμή την Ευρωπαϊκή Εβδομάδα Εμβολιασμών,, καταρρίπτοντας τους σε σχετικό ενημερωτικό σημείωμα.
Παράλληλα οι ειδικοί επαναλαμβάνουν το τρίπτυχο «προστατεύσου-εμβολιάσου-εμβολίασε το παιδί σου», τα εμβόλια σώζουν ζωές.
Αναλυτικά ο ΠΟΥ αναφέρει σχετικά τα εξής:
ΜΥΘΟΣ: Τα νοσήματα που προλαμβάνονται με εμβολιασμό έχουν σχεδόν εξαλειφθεί στη χώρα μας, οπότε δεν υπάρχει λόγος εμβολιασμού και επένδυσης στα εμβόλια = ΛΑΘΟΣ
ΑΛΗΘΕΙΑ: Πράγματι, τα νοσήματα που προλαμβάνονται με εμβολιασμό (λοιμώξεις) έχουν γίνει σπάνια σε πολλές χώρες, ωστόσο εξακολουθούν να υπάρχουν. Παρά το υψηλό ποσοστό των ατόμων (παιδιών) που εμβολιάζονται στην Ελλάδα, η εμβολιαστική κάλυψη δεν είναι ακόμη πλήρης στο 100%, οπότε υπάρχουν ακόμη αρκετά επίνοσα άτομα που κινδυνεύουν να νοσήσουν (μερικώς εμβολιασμένα ή ανεμβολίαστα), όπως συμβαίνει με την ιλαρά.
Τα τελευταία χρόνια έχουν αναφερθεί κρούσματα ιλαράς σε περιοχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης με παραδοσιακά υψηλή εμβολιαστική κάλυψη.

ΜΥΘΟΣ: Τα εμβόλια θεωρούνται ότι δεν είναι ασφαλή= ΛΑΘΟΣ
ΑΛΗΘΕΙΑ: Η κυκλοφορία των εμβολίων επιτρέπεται εφόσον διασφαλιστεί ότι πληρούνται προδιαγραφές ασφαλείας και ποιότητας, όπως αυτές ορίζονται από τους αρμόδιους εθνικούς και διεθνείς οργανισμούς (WHO, FDA, ΕΟΦ). Τόσο στη χώρα μας όσο και διεθνώς υπάρχει συνεχής και αυστηρή καταγραφή των ανεπιθύμητων ενεργειών των εμβολίων και δεν υπάρχουν επιστημονικά δεδομένα που να αποδεικνύουν τη σύνδεση των εμβολίων με την ανάπτυξη αλλεργικών, αυτοάνοσων ή/και αναπνευστικών νοσημάτων αργότερα κατά τη διάρκεια της ζωής ενός ατόμου.

ΜΥΘΟΣ: Η ταυτόχρονη χορήγηση σε ένα άτομο (ιδίως παιδί) περισσότερων του ενός εμβολίων (πολυδύναμα) αυξάνει τον κίνδυνο εκδήλωσης ανεπιθύμητων και υπερφόρτωσης του ανοσοποιητικού συστήματος= ΛΑΘΟΣ
ΑΛΗΘΕΙΑ: Επιστημονικά δεδομένα αποδεικνύουν ότι η ταυτόχρονη χορήγηση εμβολίων δεν επιβαρύνει το ανοσοποιητικό σύστημα του παιδιού ή του ενήλικα. Καθημερινά, με το περιβάλλον και τη διατροφή, ερχόμαστε σε επαφή με πλήθος αντιγόνων (ξένες ουσίες προς τον οργανισμό) που επιδρούν στο ανοσοποιητικό σύστημα. Ένα παιδί εκτίθεται σε πολύ περισσότερα αντιγόνα στα πλαίσια ενός κοινού κρυολογήματος ή μίας ίωσης συγκριτικά με εκείνα των εμβολίων Τα πολυδύναμα εμβόλια έχουν τα εξής πλεονεκτήματα: α) μικρότερος αριθμός δόσεων-λιγότερες επισκέψεις στον κλινικό ιατρό-«κέρδος» σε χρόνο και χρήμα, β) εύκολη και λιγότερο επώδυνη χορήγηση και γ) καλύτερη εφαρμογή του Εθνικού Προγράμματος Εμβολιασμών.

ΜΥΘΟΣ: Τα εμβόλια περιέχουν υδράργυρο, που είναι επικίνδυνη ουσία για τον ανθρώπινο οργανισμό= ΛΑΘΟΣ
ΑΛΗΘΕΙΑ: Η θειομερσάλη είναι μία οργανική ουσία που περιέχει υδράργυρο και προστίθεται σε αμελητέα ποσότητα και σε πολύ λίγα εμβόλια ως συντηρητικό. Ο υδράργυρος είναι ένα στοιχείο της φύσης που βρίσκεται στον αέρα, στο νερό και στο έδαφος. Δεν υπάρχουν επιστημονικά δεδομένα που να αποδεικνύουν ότι η ποσότητα της θειομερσάλης που περιέχεται στα εμβόλια θέτει σε κίνδυνο την υγεία.

ΜΥΘΟΣ: Τα νοσήματα δε θα μεταδίδονται εάν εξασφαλίσουμε τις κατάλληλες συνθήκες υγιεινής= ΛΑΘΟΣ
ΑΛΗΘΕΙΑ: Πολλές λοιμώξεις (π.χ. ιλαρά, κοκκύτης, πολιομυελίτιδα), μπορούν να μεταδοθούν ανεξάρτητα από το πόσο καθαροί είμαστε. Οι καλές συνθήκες υγιεινής (πλύσιμο χεριών, καθαρό νερό & αερισμός χώρων) συμβάλλουν μόνον στην προστασία από την έκθεση σε λοιμογόνους παράγοντες, δεν προστατεύουν από τη λοίμωξη/νόσηση ή τις επιπλοκές της εάν κάποιος εκτεθεί, όπως κάνουν τα εμβόλια. Εάν οι άνθρωποι σταματήσουν να εμβολιάζονται, λοιμώξεις που έχουν γίνει σπάνιες, όπως η πολιομυελίτιδα και η ιλαρά, θα εμφανισθούν ξανά γρήγορα.

ΜΥΘΟΣ: Είναι προτιμότερη η ανοσοποίηση μέσω της φυσικής νόσησης παρά μέσω των εμβολίων= ΛΑΘΟΣ
ΑΛΗΘΕΙΑ: Η ανοσιακή απάντηση στα εμβόλια είναι όμοια με εκείνη που παράγεται μέσω της φυσικής νόσησης. Οι συνέπειες της ανοσίας μέσω φυσικής νόσησης μπορεί να είναι ολέθριες, όπως: α) διανοητική καθυστέρηση (λοίμωξη από Haemophilus influenzae τύπου b), β) γενετικές ανωμαλίες (συγγενής λοίμωξη από ιό ερυθράς), γ) καρκίνος του ήπατος (λοίμωξη από ιό ηπατίτιδας Β) ή δ) ακόμη και θάνατος (λοίμωξη από ιό ιλαράς).

ΜΥΘΟΣ: Τα νοσήματα που προλαμβάνονται με τα εμβόλια στην παιδική ηλικία αφορούν μόνον «ατυχή» γεγονότα της ζωής= ΛΑΘΟΣ
ΑΛΗΘΕΙΑ: Τα νοσήματα που προλαμβάνονται με τα εμβόλια δεν αποτελούν απλά και μόνον ένα γεγονός της ζωής. Τα νοσήματα που προλαμβάνονται με τα εμβόλια είναι σοβαρά και μπορεί να έχουν ως αποτέλεσμα σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες τόσο στα παιδιά όσο και στους ενήλικες, όπως πνευμονία, εγκεφαλίτιδα, τύφλωση, διάρροια, λοιμώξεις αυτιού, σύνδρομο συγγενούς ερυθράς, ακόμη και θάνατο. Τα συμβάντα αυτά μπορούν να προληφθούν με τα εμβόλια. Ο μη εμβολιασμός έναντι αυτών των νοσημάτων αφήνει τα άτομα αδικαιολόγητα επίνοσα. Τα εμβόλια κοστίζουν λιγότερο από τις διάφορες δράσεις επιδημικού περιορισμού, όπως είναι η εφαρμογή απομόνωσης του ασθενούς (καραντίνα), η ταυτοποίηση των ιών κ.α.

ΜΥΘΟΣ: Πολλά άτομα που δεν εμβολιάστηκαν στο παρελθόν διάγουν μία ζωή υγιή και μακροχρόνια. Οπότε, δεν υπάρχει πραγματικά ανάγκη των εμβολίων= ΛΑΘΟΣ
ΑΛΗΘΕΙΑ: Πριν την καθιέρωση του εμβολίου για την ιλαρά, πάνω από το 90% του πληθυσμού είχε μολυνθεί μέχρι την ηλικία των 10 ετών. Περίπου 1 στις 1000 περιπτώσεις ιλαράς οδηγούν στο θάνατο. Πολλοί από εκείνους που επιβίωσαν από τη νόσο υποφέρουν από σοβαρές και ενίοτε μακροχρόνιες επιπλοκές. Ακόμη και εάν τα νοσήματα που προλαμβάνονται με τα εμβόλια μπορεί να έχουν και ήπια κλινική εικόνα, ωστόσο κανείς δεν γνωρίζει εκ των προτέρων πόσο σοβαρά ή όχι θα τον προσβάλει κάθε ασθένεια.

ΜΥΘΟΣ: Τα άτομα που έχουν εμβολιαστεί αντιμετωπίζουν περισσότερα αλλεργικά, αυτοάνοσα και αναπνευστικά νοσήματα συγκριτικά με εκείνα που δεν έχουν εμβολιασθεί= ΛΑΘΟΣ
ΑΛΗΘΕΙΑ: Τα εμβόλια «διδάσκουν» το ανοσιακό σύστημα του ανθρώπου πώς να αντιδράσει σε συγκεκριμένα αντιγόνα. Δεν αλλάζουν τον τρόπο λειτουργίας του. Δεν υπάρχουν επιστημονικά δεδομένα που να αποδεικνύουν τη σύνδεση των εμβολίων με την ανάπτυξη αλλεργικών, αυτοάνοσων και αναπνευστικών νοσημάτων αργότερα κατά τη διάρκεια της ζωής ενός ατόμου.

ΜΥΘΟΣ: Τα εμβόλια ως ένα βαθμό είναι υπεύθυνα για την αύξηση της επίπτωσης των διαφόρων μορφών καρκίνου σε παγκόσμιο επίπεδο= ΛΑΘΟΣ
ΑΛΗΘΕΙΑ: Τα εμβόλια δεν προκαλούν καρκίνο. Το εμβόλιο έναντι του ιού των ανθρωπίνων κονδυλωμάτων (HPV) προστατεύει έναντι του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. Η παγκόσμια αύξηση των περιπτώσεων καρκίνου τα τελευταία 50 χρόνια οφείλεται σε διάφορους παράγοντες, όπως ο σύγχρονος τρόπος ζωής, η αύξηση του προσδόκιμου επιβίωσης, οι καλύτερες διαγνωστικές εξετάσεις κλπ.