Χ.Α.Π. Ενηλίκων
Τι είναι η ΧΑΠ;
Αυτή η δυσκολία οδηγεί σε παγίδευση του αέρα μέσα στο θώρακα στο τέλος της εκπνοής και σε αίσθημα δύσπνοιας και εύκολης κόπωσης.
Η ΧΑΠ είναι ένας όρος, που περιλαμβάνει διαφορετικές κλινικές εικόνες (φαινότυπους), με πιο χαρακτηριστικές τη χρόνια βρογχίτιδα, το πνευμονικό εμφύσημα ή από συνδυασμό των δύο, αλλά και άλλες.
Πως προκαλείται ΧΑΠ;
Δημιουργείται κατεξοχήν από το κάπνισμα και την καταστροφική επίδραση του καπνού στους αμυντικούς μηχανισμούς των πνευμόνων. Ο καπνός που εισπνέει ο καπνιστής από το στόμα , χωρίς να περνάει από το φίλτρο της μύτης ,καταστρέφει το εσωτερικό των μικρών βρόγχων και αυξάνει την παραγωγή βλέννας από αυτούς. Αυτά μαζί με μία σειρά από άλλες περίπλοκες φλεγμονώδεις διεργασίες έχουν σαν τελικό αποτέλεσμα να στενεύει ο αυλός των βρόγχων και να δυσκολεύεται η εκπνοή του αέρα που είναι και το χαρακτηριστικό της ΧΑΠ.
Ποιους ανθρώπους προσβάλλει η Χ.Α.Π.;
Είναι πολύ συχνή νόσος, αφού εμφανίζεται στο 6-8% περίπου του γενικού πληθυσμού. Είναι η 4η αιτία θανάτου παγκοσμίως και μέχρι το 2020 θα έχει γίνει 3η. Αν μάλιστα σκεφτούμε, ότι εμείς οι Έλληνες καπνίζουμε σε αρκετά μεγαλύτερο ποσοστό από τους υπόλοιπους Ευρωπαίους και Αμερικανούς, καταλαβαίνουμε πόσο μεγαλύτερο είναι το πρόβλημα στη χώρα μας.
Υπάρχουν βέβαια και κάποιοι που δεν κάπνισαν ποτέ τους
και όμως προσβάλλονται από ΧΑΠ. Οι περιπτώσεις αυτές είναι λίγες και πρόκειται για
ανθρώπους που εκτίθενται στο κάπνισμα των άλλων (παθητικοί καπνιστές) π.χ. εργαζόμενοι σε καφενεία ,σε προϊόντα καύσης ξύλου, σε χημικές ουσίες, σε επαγγελματική ρύπανση κλπ. Βασικά η ΧΑΠ είναι αρρώστια των καπνιστών.
Τις προηγούμενες δεκαετίες οι περισσότεροι ασθενείς με ΧΑΠ ήταν άνδρες, αυτό όμως δεν
ισχύει πλέον, καθώς ολοένα και περισσότερες γυναίκες καπνίζουν οπότε και προσβάλλονται από ΧΑΠ.
Τι εξετάσεις πρέπει να κάνω για να δω αν έχω Χ.Α.Π.;
Όταν ο καπνιστής ή η καπνίστρια παρουσιάσει ένα ή περισσότερα από τα συμπτώματα που αναφέραμε πιο πάνω, πρέπει να συμβουλευτεί τον ειδικό γιατρό που είναι ο Πνευμονολόγος.
Εκεί θα κάνει και τη βασική εξέταση που πρέπει να γίνει, ένα λειτουργικό τεστ του αναπνευστικού που λέγεται σπιρομέτρηση.
Η εξέταση αυτή είναι εύκολη, ανώδυνη και ακίνδυνη. Είναι η εξέταση με την οποία γίνεται
πρώιμη διάγνωσης της ΧΑΠ, αλλά και η βασική εξέταση που πρέπει να επαναλαμβάνεται για τη παρακολούθηση της νόσου και την ανταπόκριση
στη φαρμακευτική αγωγή.
Κάθε καπνιστής άνω των 40 ετών πρέπει να υποβάλλεται περιοδικά κάθε 1-2 χρόνια σε έλεγχο με σπιρομέτρηση,
προκειμένου να γίνει πρώιμη διάγνωση και αντιμετώπιση της νόσου.
Πως θα υποψιαστώ ότι μπορεί να έχω Χ.Α.Π.;
Ποιά είναι τα συνηθισμένα συμπτώματα;
Εάν είσαι ή ήσουν καπνιστής/τρια, είσαι μεγαλύτερος/η των 40 ετών και έχεις βήχα ή φλέγματα ή δυσκολία στην αναπνοή (λαχάνιασμα) όταν ανεβαίνεις σκάλες ή μία ανηφόρα ή όταν σηκώνεις βάρη ή όταν βαδίζεις βιαστικά, τότε είναι πιθανόν να έχεις ΧΑΠ. Το σφύριγμα της αναπνοής και τα συχνά κρυολογήματα και λοιμώξεις είναι επίσης συμπτώματα που πρέπει να ανησυχούν. Όταν παρουσιαστεί για πρώτη φορά ένα ή περισσότερα από αυτά τα συμπτώματα δεν πρέπει να υποτιμηθεί και να θεωρηθεί ότι είναι κάτι απλό όπως πχ. τσιγαρόβηχας ή κακή φυσική κατάσταση.
Αυτά τα συμπτώματα είναι σημάδι ότι οι πνεύμονες δεν λειτουργούν φυσιολογικά.
Θεραπεύεται η Χ.Α.Π;
Θεραπεία με την έννοια της ίασης δεν υπάρχει, καθώς οι περισσότερες βλάβες είναι μη αναστρέψιμες. Γι’ αυτό πολύ σημαντική είναι η πρόληψη. Εάν δεν καπνίζει κάποιος είναι πολύ δύσκολο να προσβληθεί από ΧΑΠ. Η φαρμακευτική αγωγή βοηθάει στη ρύθμιση της νόσου με την εξάλειψη των συμπτωμάτων και την αποφυγή των επικίνδυνων, ακόμα και για τη ζωή, παροξύνσεων. Τα τελευταία χρόνια έχουν ανακαλυφθεί και κυκλοφορήσει καινούργια καινοτόμα φάρμακα, τα οποία βοηθούν σημαντικά τον καλύτερο έλεγχο και αντιμετώπιση της νόσου.
Ο προληπτικός εμβολιασμός για τη γρίπη είναι ένα ακόμη μέτρο, που πρέπει να λαμβάνεται προς αυτή την κατεύθυνση. Βασική θεραπευτική ενέργεια όμως, που μπορεί και πρέπει να κάνει όποιος έχει ΧΑΠ είναι η διακοπή του καπνίσματος. Ο ειδικός Πνευμονολόγος είναι ο γιατρός που θα διαγνώσει τη νόσο και θα θέσει το πλάνο για τη θεραπεία και παρακολούθησή της.
