Νοσήματα Αναπνευστικού Συστήματος σε Παιδιά

Η έρευνα έχει δείξει ότι τα πνευμονικά προβλήματα ανέρχονται στο ένα τέταρτο περίπου επί του συνόλου των επισκέψεων παιδιών σε παιδίατρο. Οι δύο κύριες ασθένειες που αντιμετωπίζουν τα παιδιά είναι το άσθμα και η κυστική ίνωση. Άλλες κύριες πνευμονικές ασθένειες επεξηγούνται εδώ. 

Ασθένειες

ΒΡΟΓΧΙΟΛIΤΙΔΑ: 

Η βρογχιολίτιδα αποτελεί φλεγμονή ή οίδημα των μικρότερων αεραγωγών, οι οποίοι ονομάζονται βρογχιόλια.  Επηρεάζει μωρά και βρέφη ηλικίας κάτω των 2 ετών, ενώ αποτελεί την πιο κοινή αιτία εισαγωγής μωρών ηλικίας κάτω του 1 έτους σε νοσοκομεία. 

Η βρογχιολίτιδα προκαλείται από ιογενή λοίμωξη, τις περισσότερες φορές τον αναπνευστικό συγκυτιακό ιό (RSV). Αποτελεί την πιο κοινή λοίμωξη του πνεύμονα στη νηπιακή ηλικία. Τα περισσότερα μωρά αναπτύσσουν λοίμωξη RSV από τη στιγμή που γίνονται 2 χρονών και, για τα περισσότερα, τα συμπτώματα είναι παρόμοια με αυτά ενός κοινού κρυολογήματος. Ο ιός προκαλεί περίσσεια βλέννα και οίδημα του εσωτερικού τοιχώματος των μικρών αεραγωγών. 

Τα βρέφη που ασθενούν εμφανίζουν γρήγορη αναπνοή, ευερεθιστότητα λόγω συριγμού, κακή διατροφή και έμετο. 

Τα μωρά που έχουν μολυνθεί με τον αναπνευστικό συγκυτιακό ιό (RSV) συνήθως χρειάζονται υποστηρικτική φροντίδα, όχι όμως φαρμακευτική αγωγή. Σε πολύ σοβαρές περιπτώσεις, τους χορηγούνται αντι-ιικά φάρμακα. Στα βρέφη που έχουν υψηλό κίνδυνο εμφάνισης της ασθένειας δύναται να χορηγηθεί θεραπεία με αντίσωμα που ονομάζεται palivizumab, το οποίο βοηθάει στην άμβλυνση σοβαρών λοιμώξεων.  

ΠΝΕΥΜΟΝIΑ 

Η πνευμονία είναι κοινή ανά την υφήλιο, ωστόσο ιδιαιτέρως στον αναπτυσσόμενο κόσμο. Υπολογίζεται ότι σημειώνονται περίπου 151 εκατομμύρια νέα κρούσματα πνευμονίας κάθε χρόνο μεταξύ παιδιών ηλικίας κάτω των 5 ετών στον αναπτυσσόμενο κόσμο. Στις αναπτυγμένες χώρες, οι σοβαρές επιπλοκές είναι συνήθως περιορισμένες σε παιδιά με υποκείμενες παθήσεις. 

Η πνευμονία είναι πιο συχνή σε νεαρά παιδιά και συχνά ξεκινά έπειτα από κρυολόγημα, βήχα ή πονόλαιμο, ενώ μπορεί να μεταδοθεί εύκολα από άτομο σε άτομο είτε μέσω του αέρα είτε μέσω μολυσμένων επιφανειών. Η πνευμονία προκαλείται πιο συχνά από λοίμωξη του βακτηρίου Streptococcus pneumoniae (Στρεπτόκοκκος πνευμονίας) ή κάποιον ιό, όπως: 

  • Αδενοϊός
  • Ρινοϊός
  • Ιός της γρίπης
  • Αναπνευστικός συγκυτιακός ιός (RSV)

Όσοι πάσχουν από πνευμονία παρουσιάζουν βήχα σε συνδυασμό με άλλα συμπτώματα, όπως πυρετό ή δύσπνοια. Υπάρχει μεγάλη διακύμανση μεταξύ χωρών στον αριθμό κρουσμάτων πνευμονίας και στον αριθμό θανάτων από την ασθένεια. Αυτό οφείλεται σε αρκετούς παράγοντες, όπως ο υποσιτισμός, ο υπερπληθυσμός, το χαμηλό βάρος κατά τη γέννηση, προϋπάρχουσα λοίμωξη HIV και η αποτελεσματικότητα των προγραμμάτων εμβολιασμού των χωρών. Υπάρχει υψηλότερο ποσοστό θανάτου από πνευμονία σε χώρες της ανατολικής Ευρώπης σε σύγκριση με χώρες της δυτικής Ευρώπης.

Η πνευμονία μπορεί επίσης να προκύψει ως επιπλοκή της ιλαράς, η οποία εμφανίζεται στο 5 με 10% των παιδιών με ιλαρά. 

Η πνευμονία διαγιγνώσκεται συνήθως με ακτινογραφία θώρακος η οποία δείχνει σκίαση του πνεύμονα. Συνήθως χορηγούνται αντιβιοτικά για τη θεραπεία της πνευμονίας. Τα αντιβιοτικά σκοτώνουν τα βακτήρια, όχι όμως και τους ιούς. Ωστόσο, συχνά, τα αίτια της πνευμονίας δεν είναι γνωστά από την αρχή της ασθένειας και τα αντιβιοτικά χορηγούνται για να καλύψουν πιθανή βακτηριακή αιτία. Επίσης, η μόλυνση από βακτήρια μπορεί να ακολουθήσει μία αρχική ιογενή λοίμωξη. 

ΦΥΜΑΤIΩΣΗ (TB) 

Η  φυματίωση προκαλείται από το βακτήριο Mycobacterium tuberculosis. Η φυματίωση σε παιδιά είναι πιο συχνά αποτέλεσμα επαφής με κάποιον στο σπίτι με ενεργό φυματίωση.

Νήπια και παιδιά διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να «κολλήσουν» φυματίωση και ενδέχεται να εμφανίσουν μία ενεργό μορφή της ασθένειας πιο γρήγορα από τους ενήλικες. Εάν δεν υπάρξει θεραπεία, τα νήπια έχουν πιθανότητα 50-60% να αποβιώσουν από τη λοίμωξη.  

Τα συμπτώματα της φυματίωσης ποικίλλουν, ωστόσο περιλαμβάνουν βήχα, στηθάγχη, φλέμα, κόπωση και απώλεια όρεξης. 

Η διάγνωση της φυματίωσης μπορεί να είναι δύσκολο να επιβεβαιωθεί, καθώς είναι δύσκολο να συλλεχθούν δείγματα βλέννας που παράγονται με το βήχα από παιδιά. Οι γιατροί θα εξετάσουν τα συμπτώματα του παιδιού, τα δείγματα ιστού και τυχόν στοιχεία για έκθεση σε φυματίωση, ώστε να αποφασίσουν αν πάσχουν από την ασθένεια. 

Παρά το γεγονός ότι τα παιδιά είναι εξαιρετικά ευάλωτα στη φυματίωση, δεν αποτελεί μία από τις κύριες αιτίες θανάτου κατά την παιδική ηλικία. Το εμβόλιο Bacille Calmette – Guerin (BCG) χρησιμοποιείται σε ορισμένες χώρες, ιδίως σε όσες η φυματίωση αποτελεί σχετικά συχνή ασθένεια, ωστόσο η γενική χρήση της έχει σταδιακά εκλείψει σε πολλές χώρες όπου η πιθανότητα φυματίωσης είναι χαμηλή. 

ΚΟΚΚΥΤΗΣ

Ο κοκκύτης, αποτελεί βραχυπρόθεσμη αναπνευστική λοίμωξη που προκαλείται από το βακτήριο Bordetella pertussis. Τα συμπτώματα χαρακτηρίζονται από παρατεταμένες περιόδους βήχα, οι οποίες συχνά ακολουθούνται από το χαρακτηριστικό «συριγμό» καθώς εισπνέει το παιδί. Ο βήχας μπορεί να διαρκέσει εβδομάδες ή και μήνες. 

Καθώς τα περισσότερα παιδιά στην ΕΕ εμβολιάζονται κατά του κοκκύτη, τα συμπτώματα είναι συνήθως ήπια. Ωστόσο, εξακολουθούν να υπάρχουν εξάρσεις καθώς το εμβόλιο δεν προσφέρει ισόβια προστασία και παρατηρούνται όλο και περισσότερα κρούσματα κοκκύτη σε ενήλικες. 

Πρόληψη

Τα εμβόλια και τα προγράμματα ανοσοποίησης αποτελούν αποτελεσματικό τρόπο για την πρόληψη συγκεκριμένων νόσων, όπως κάποιους τύπους πνευμονίας, φυματίωσης και κοκκύτη. Τα προγράμματα εμβολιασμού συνήθως καλύπτουν το 90% του πληθυσμού, μειώνοντας με επιτυχία το ποσοστό νόσων όπως ο κοκκύτης, η ιλαρά και η λοίμωξη από το βακτήριο Haemophilus influenzae και Streptococcus pneumoniae (πνευμονιόκοκκος) σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες τα τελευταία 20 χρόνια. 

Επί του παρόντος δεν διατίθεται εμβόλιο για τον αναπνευστικό συγκυτιακό ιό (RSV).